بزرگداشت حافظ شیرین سخن

حافظ عصاره فرهنگ ایرانی

بشنو از نی : این تعبیر که بارها و بارها  برای حافظ به کار رفته و وی را به زنبور عسلی تشبیه می کند که شیره بهترین گل ها را می مکد و از آن ها به بهترین نحو استفاده می کند ؛ بدین معناست که وی  مضامینی از برترین آثار گذشتگانش را به گونه ای که گویی تا کنون مطرح نشده عنوان می کند . دکتر سید مهدی نوریان، استاد دانشگاه اصفهان در نشست آدینه 19 مهر ماه انجمن مثنوی پژوهان ایران که به مناسبت بزرگداشت حافظ شیرن سخن برگزار شد؛ با ذکر این مطلب افزود : حافظ در دیوانش از استعارات و مضامینی که در اشعار رودکی ـ پدر شعر پارسی ـ به کار رفته  برده است .  

مولانا نیز همانند حافظ تمام آثار شعرای پیش از خود را خوانده بود و بر آنها تسلط داشت و این بدین معناست که هر دو از یک سرچشمه بهره مند بودند .

وی با اشاره به این سخن نیوتن که می گوید : " اگر دامنه دید ما وسیع است ، بدین معنا نیست که قدمان بلند است ؛ بلکه شاید بر دوش غول های عظیمی قرار داریم ." 

مولانا و حافظ را ایستاده بر دوش شاعران بزرگ پیشین خود خواند و اضافه کرد : دکتر زرین کوب در مورد رابطه این دو شاعر بزرگ با احتیاط سخن گفته ولی در عین حال شباهت های بین اشعارشان را به گونه ای دانسته که نمی شود به صورت قطعی گفت حافظ آثار مولانا را نخوانده است . 

دکتر نوریان در این باب مثال هایی را عنوان کرد و در پایان با محاسبات تاریخی چنین ادامه داد: مولانا در قرن هفتم می زیسته ولی مدتی طول کشیده تا اندیشه اش منتشر شود ؛ در قرن هشتم است که افرادی  به اشعار مولوی در آثارشان اشاراتی دارند . حال در قرن نهم  که مولانا به شهرت می رسد و افرادی همچون جامی به داستان زندگی وی می پردازند .

یکی از دلایلی هم که استاد زرین کوب با قطعیت رابطه حافظ و مولوی را تأیید نمی کند، همین عدم انتشار درست از لحاظ زمان آثار مولاناست که ممکن است در قرن هشتم هنوز آثار مولانا به شیراز نرسیده باشد .

با این وجود شاید بتوان گفت که حافظ اگر نه با تمام آثار مولانا ولی حداقل می بایست با مثنوی مولوی آشنایی می داشته .